بررسی تنوع ژنتیکی در میان جدایه‌های مختلف گونه‌های فوزاریوم، عوامل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم با استفاده از روشهای مولکولی و آزمونهای بیماریزایی

طی سال‌های 89-1388 از مزارع گندم 8 استان کشور شامل تهران، اصفهان، اردبیل، گلستان، مازندران، مرکزی، قزوین و زنجان در مرحله پر شدن دانه بازدید و از بوته‌های آلوده به پوسیدگی طوقه و ریشه نمونه برداری شد. شناسایی گونه‌های فوزاریوم با بهره‌گیری از هر دو روش مورفولوژیکی و مولکولی با استفاده از نشانگر اختصاصی (SCAR) گونه‌ها صورت گرفت و مجموعا 12 گونه فوزاریوم شناسایی گردیدکه عبارت بودند از:F. culmorum، F. pseudograminearum، F. proliferatum،F. equiseti ، F. nygamai،F. solani، F. pseudonygamai، F. sambucinum، F. acuminatum، F. lateritium،F. oxysporumوF. verticillioides. گونه F. culmorum با بیش از 80 جدایه (با 32% فراوانی) به عنوان گونه غالب شناسایی شد و گونه F. pseudograminearum دومین میزان فراوانی (18%) را به خود اختصاص داد. بررسی تنوع ژنتیکی تعداد 64 جدایه گونه غالب (F. culmorum) با استفاده از 8 جفت مارکرهای ریزماهواره (SSR Simple Sequence Repeat=) نشان داد که تنوع ژنتیکی زیادی (81/0) در کل جمعیت جدایه‌ها وجود داشت که 11% آن بین جمعیتهای مختلف و 89% در داخل جمعیتها توزیع شده بود. تعداد آلل در مکانهای مختلف ریزماهواره بین 7 تا 22 بود. همچنین تفاوت معنی داری بین جدایه‌ها از نظر قدرت تهاجمی وجود داشت. جدایه‌هایی که بیشترین قدرت تهاجمی را داشته و از مناطق جغرافیایی مختلف بودند را می‌توان در شناسایی منابع مقاومت گندم به پوسیدگی طوقه و ریشه با عامل F. culmorum استفاده نمود.